Flow Meter คือ อะไรในระบบโรงงานอุตสาหกรรมระบบผลิตน้ำประปา หรือแม้แต่การเกษตร การควบคุมอัตราการไหลของน้ำอย่างแม่นยำคือสิ่งจำเป็น และเป็นหัวใจสำคัญในการบริหารจัดการให้มีประสิทธิภาพสูงสุด เครื่องวัดอัตราการไหล หรือที่เรียกว่า “Flow Meter” จึงเป็นอุปกรณ์สำคัญที่ช่วยให้การตรวจสอบและควบคุมปริมาณน้ำเป็นไปอย่างถูกต้องแม่นยำ และ ต่อเนื่อง ในบทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับ Flow Meter สำหรับน้ำโดยเฉพาะ ทั้งในด้านหลักการทำงาน ประเภท ข้อดีข้อเสีย  และวิธีการเลือกใช้ให้เหมาะสมกับงานแต่ละประเภท

Flow Meter คือ อะไร? เลือกอย่างไรให้เหมาะกับโรงงาน 

         Flow meter คือ อุปกรณ์ที่ใช้ในการวัดอัตราการไหลของของเหลวหรือก๊าซในท่อ โดยเฉพาะของเหลวอย่าง “น้ำ” ที่ใช้ในหลากหลายอุตสาหกรรม เช่น อาหารและเครื่องดื่ม ปิโตรเคมี โรงงานผลิตยา หรือระบบชลประทาน ช่วยให้คุณรู้ปริมาณน้ำที่ใช้แบบเรียลไทม์ โดยจะแสดงผลในหน่วยต่างๆ เช่น ลิตร/นาที (L/min), ลูกบาศก์เมตร/ชั่วโมง(m³/h) หรือ กิโลกรัม/ชั่วโมง(kg/h) สำหรับงานที่ต้องการวัดเป็นมวล ในการใช้งานกับน้ำ Flow meter จะช่วยให้คณ ตรวจสอบปริมาณน้ำในระบบได้แบบเรียลไทม์, ควบคุมการผลิตอย่างแม่นยำ, ตรวจสอบปัญหารั่วไหลหรือปริมาณที่หายไป และใช้ข้อมูลในการวางแผนและลดต้นทุนการผลิต

ประเภทของ flow meter ที่เหมาะกับ “น้ำ”

1. Electromagnetic Flow Meter  (Magmeter)

• ใช้กับหลักการเหนี่ยวนำแม่เหล็กไฟฟ้า วัดจากแรงดันไฟฟ้าที่เกิดขึ้นกับน้ำ(ของเหลวนำไฟฟ้า) ไหลผ่านสนามแม่เหล็ก
• เหมาะกับ: น้ำสะอาด, น้ำเสีย, น้ำเคมีมีสารเจือปน และของเหลวที่มีความหนืดต่ำ
• จุดเด่น: ไม่มีชิ้นส่วนเคลื่อนไหว, ความแม่นยำสูง
• ข้อจำกัด: ใช้ได้กับของเหลวที่นำไฟฟ้าเท่านั้น เช่น น้ำ น้ำเสีย น้ำที่มีแร่ธาตุ

2. Ultrasonic Flow meter (แบบ Clamp-on)

• ใช้คลื่นเสียงตรวจจับความเร็วของน้ำภายในท่อ
• เหมาะกับ: ท่อขนาดใหญ่, จุดติดตั้งที่ไม่สะดวกเจาะท่อ
• จุดเด่น: ติดตั้งง่ายภายนอกท่อ ไม่ต้องหยุดระบบ ไม่สัมผัสของเหลวโดยตรง 
• ข้อจำกัด: ต้องมีผิวท่อสะอาดและน้ำต้องไม่เป็นฟอง, ฟองอากาศ หรือมีตะกอนมาก ของเหลวต้องไม่มีการปนเปื้อน

3. Turbine Flow Meter 

• วัดอัตราการไหลจากการหมุนของใบพัดภายในท่อ หมุนตามการไหลของน้ำ ความเร็วของการหมุน สัมพันธ์กับอัตราการไหล
• เหมาะกับ: น้ำสะอาด ระบบน้ำทั่วไป
• จุดเด่น: ราคาถูก, ใช้งานง่าย
• ข้อจำกัด:  มีชิ้นส่วนเคลื่อนไหว อาจสึกหรอหากน้ำมีตะกอนหรือสิ่งแปลกปลอม

อ่านบทความเกี่ยวกับ Flow Meter ทุกประเภท

เลือก Flow Meter อย่างไรให้เหมาะกับระบบน้ำของคุณ ?

การเลือก flow meter ไม่ใช่แค่เลือกจากราคาเป็นปัจจัยแรก แต่ควรพิจารณาปัจจัยต่อไปนี้: 

1. ชนิดของน้ำ – น้ำสะอาดหรือน้ำเสีย มีตะกอนหรือไม่? มีค่าการนำไฟฟ้าหรือไม่?
2. อุณหภูมิและความดัน – ควรเลือกวัสดุอุปกรณ์ที่รองรับแรงดันและอุณหภูมิที่อยู่ใน range ที่เครื่องมือสามารถใช้งานได้
3. ขนาดท่อ – ขนาดท่อมีผลต่อการเลือกชนิด Flow Meter และความแม่นยำของการวัด
4. ความแม่นยำที่ต้องการ – หากต้องการวัดปริมาณเพื่อคำนวณค่าใช้จ่ายหรือปรับกระบวนการผลิต ให้เลือแบบ Magmeter เนื่องจากมีความแม่นยำสูง
5. ระยะเวลาการใช้งาน – แม้บางจะมีราคาที่สูง แต่ลดค่าบำรุงรักษาและความผิดพลาดได้มาก
6. พื้นที่ติดตั้ง – บางที่อาจไม่สะดวกมนการตัดท่อ จึงควรใช้แบบ Clamp-on

ข้อผิดพลาดที่พบบ่อยในการใช้ Flow Meter กับน้ำ

• ติดตั้งผิดตำแหน่ง เช่น ใกล้จุดโค้งงอ หรือ วาล์ว อาจทำให้ค่าคลาดเคลื่อน
• ใช้ Flow Meter ผิดประเภทกับของไหลที่มีสื่งเจือปน
• ไม่ได้ทำการสอบเทียบเป็นประจำ (calibrate) ทำให้ค่าที่ได้ไม่แม่นยำ

คำแนะนำ

• ตรวจสอบตำแหน่งการติดตั้งให้เหมาะสม เช่น หลีกเลี่ยงจุดโค้งงอ วาล์ว หรือปั๊มน้ำใกล้เคียง
• ติดตั้งให้ถูกทิศทางการไหล โดยทั่วไปจะมีทิศทางของลูกศรติดระบุอยู่บนตัวเครื่อง ให้ติดตั้งตามทิศทางของลูกศร
• ควรสอบเทียบ (Calibrate) อุปกรณ์ตามระยะเวลา เพื่อรักษาความแม่นยำ
• เลือก Flow Meter ที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน  เช่น ISO, CE

ตัวอย่างการใช้งานจริงในโรงงาน

1. โรงงานผลิตอาหาร 

        ใช้ Electromagnetic Flow Meter สำหรับวัดปริมาณน้ำ RO ที่ใช้ในการล้างวัตถุดิบ และวัดปริมาณน้ำร้อนในกระบวนการต้ม/การฆ่าเชื้อ เพื่อควบคุมคุณภาพสินค้าและประหยัดพลังงานโดยติดตั้งระบบ CIP(Clean-In-Place) ที่ต้องการความแม่นยำสูงและตรวจสอบย้อนกลับได้

2. โรงงานเคมีภัณฑ์

        ใช้ Vortex Flow Meter  เพื่อวัดของเหลวอุณหภูมิสูงที่มีสารเคมีปนเปื้อน เช่น น้ำที่ใช้หล่อเย็น หรือ ของเหลวที่ผ่านการทำปฏิกิริยาแล้ว โดยต้องการอุปกรณ์ ที่ทนต่อการกัดกร่อน และอุณหภูมิสูง โดยฌฉพาะในถังผสมและถังบรรจุสารเคมี

3. ระบบน้ำประปา

ใช้ Ultrasonic Flow Meter แบบ Clamp-on ติดตั้งที่ผิวท่อน้ำขนาดใหญ่ โดยไม่ต้องตัดท่อหรือลดแรงดันในระบบเดิม เหมาะสำหรับตรวจวัดการใช้น้ำในแต่ละโซน พร้อมเชื่อมต่อระบบ  SCADA เพื่อวิเคราะห์การใช้น้ำแบบเรียลไทม์ และแจ้งเตือนเมื่อมีการรั่วไหลหรือใช้น้ำที่ผิดปกติ

4. อุตสาหกรรมเหล็กและโลหะ

ใช้ Turbine FlowMeter สำหรับควบคุมปริมาณน้ำหล่อเย็นในกระบวนการรีดเหล็กร้อน ต้องการเครื่องมือที่ทนทาน ติดตั้งง่าย และสามารถใช้งานได้ในสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่นและความร้อนสูง โดยเน้นวัดปริมาณน้ำต่อรอบการผลิตเพื่อวิเคราะห์ต้นทุน

 สรุป

Flow Meter สำหรับน้ำเป็นอุปกรณ์สำคัญในหลายอุตสาหกรรม โดยมีหลากหลายประเภทให้เลือกตามลักษณะของน้ำ พื้นที่ติดตั้ง และงบประาณที่มี หากเลือกใช้ให้เหมาะสมจะช่วยลดต้นทุน เพิ่มประสิทิภาพ และลดข้อผิดพลาดในการควบคุมการใช้น้ำอย่างชัดเจน การตัดสินใจเลือก Flow Meter  ที่เหมาะสมจึงไม่ควรดูเรื่องราคาเพียงอย่างเดียว แต่ควรพิจารณาจากคุณสมบัติที่สอดคล้องกับระบบจริง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์การวัดที่แม่นยำและคุ้มค่าที่สุดในระยะยาว

ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือขอใบเสนอราคาได้ที่